علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب

قرار است روز پر انرژی و با نشاطی را آغاز کنید اما درد پاشنه پا بعد از خواب آزارتان می‌دهد. در اغلب مواقع علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب ناشی از فعالت‌های ورزشی شدید، فشار آوردن‌های بیش از حد به پا و ایستادن‌های طولانی مدت است. با همه این‌ها گاه این عارضه می‌تواند به خاطر عواملی چون آرتروز، خارپاشنه یا حتی کمبود برخی از ویتامین‌ها و فشار خون بالا اتفاق بیفتد.

پزشک ضمن شناسایی علت درد در پاشنه پا با تمرینات کششی، تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم، وزن ایده‌آل و همچنین ساخت کفی طبی متناسب با پا می‌تواند به جلوگیری یا تسکین درد پاشنه کمک کند. در ادامه این مقاله از مجموعه مقالات ارتوپدیک هلث به بررسی و توضیح علل درد پاشنه پا در هنگام صبح می‌پردازیم.

علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب چیست؟

با افزایش سن و رسیدن به دهه چهارم زندگی، یکی از رایج‌ترین مشکلات، درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن از خواب است. از جمله دلایل درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن از خواب عبارت است از:

1. فاشئیت کف پا

اصلی‌ترین علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب را می‌توان فاشئیت یا تورم کف پا دانست. اگر در طی روز زیاد پیاده‌روی می‌کنید، سرپا می‌ایستید، اضافه وزن دارید و بیش از حد راه می‌روید، این احتمال وجود دارد که به فاشئیت کف پا مبتلا شوید.

2. خارپاشنه

اول از همه بگوییم خار پاشنه چیست؟ خارپاشنه یک توده استخوانی است که در قسمت پاشنه پا ایجاد می‌شود و دردناک است. عواملی مثل استفاده از کفش‌های غیر استاندارد و برخی از اختلالات در راه رفتن می‌تواند باعث این مشکل شود.

3. التهاب تاندون آشیل

یکی دیگر از دلایل و علت درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن از خواب، التهاب تاندون آشیل است.‌ این تاندون باعث اتصال استخوان‌های قسمت پاشنه پا به ماهیچه‌ها می‌شود و بر اثر افزایش سن آسیب می‌بیند. علاوه بر این تاندونیت آشیل بر اثر پرش از بلندی و فشار بر کف پا ایجاد می‌شود و می‌تواند درد کف پای صبحگاهی را ایجاد کند.

4. آرتروز پا

آرتروز پا یک بیماری مفصلی است که با ایجاد ساییدگی و تورم در قسمت مفاصل پا، موجب درد و ناراحتی می‌شود. اگر آرتروز در مفاصلی مثل انگشتان پا، مچ پا یا زانو رخ دهد می‌تواند باعث درد صبحگاهی کف پاشنه پا شود.

5. کلسترول بالا

شاید تا به امروز نمی‌دانستید که کلسترول بالا هم می‌تواند علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب باشد. البته کلسترول علاوه بر قسمت پاشنه، موجب ایجاد درد در قسمت پشت مچ پا هم می‌شود.

6. کمبود ویتامین

ما در یک مقاله در مورد اینکه کمبود چه ویتامینی باعث ترک کف پا میشود صحبت کرده‌ایم اما می‌دانستید که کمبود ویتامین‌های D، B و کلسیم می‌تواند دردهای پاشنه پا را تشدید کند؟

7. گرفتگی عصب عضلات پا

گاه علت درد پاشنه پا سمت راست فشار بیش از حدی است که در هنگام ایستادن‌های طولانی مدت به قسمت راست بدن تحمیل می‌کنید. این فشار می‌تواند باعث گرفتگی عصب و در نهایت درد پاشنه پا بعد از خواب شود.

اهمیت تشخیص علت درد پاشنه پا بعد از بیداری

همانطور که اشاره کردیم، دردهای پاشنه پا به دلیل عوامل مختلفی رخ می‌دهد. تشخیص علت درد پاشنه پا بعد از بیداری، کمک می‌کند تا پزشک روش‌های درمانی موثرتر را انجام دهد.

به عنوان مثال گاه به خاطر فعالیت شغلی ساعت‌های زیادی در طی روز سر پا ایستاده‌اید.‌ در اینجا تغییر در شیوه شغل و استراحت‌های کوتاه مدت می‌تواند به کاهش دردهای پاشنه پا کمک کند. همچنین گاه علت درد پاشنه بعد از بیداری تنها به خاطر اضافه وزن و فشار وارده به پاشنه است.

در صورت عدم تشخیص به موقع درد پاشنه، احتمال پارگی تاندون، التهاب و دردهای غیر قابل تحمل بیشتر می‌شود. حتی ممکن است برخی از دردهای پاشنه که به راحتی با روش‌های سنتی یا فیزیوتراپی درمان می‌شوند، نیاز به درمان‌های هزینه بر و پیچیده‌تری چون جراحی پیدا کنند.

اقدامات پیشگیرانه جهت علت درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن از خواب

همیشه شنیده‌اید که می‌گویند “پیشگیری بهتر از درمان است.” حال که با فاکتورها و علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب آشنا شده‌اید، خوب است تا اقدامات پیشگیرانه را نیز بدانید:

• انتخاب کفش مناسب

کفش‌هایی که دارای قالب استاندارد هستند و پای شما در آنها احساس راحتی دارد را انتخاب کنید. معمولاً کفش‌های استاندارد دارای زیره نرم و لژ حداقل ۳ سانتی‌متری در قسمت پاشنه هستند.

• وزن متعادل

اضافه وزن یکی از فاکتورها و علت درد پاشنه بعد از بیداری است. بنابراین با رژیم غذایی مناسب وزن خود را در BMI مناسب نگه دارید.

• فعالیت‌های کششی پا

فعالیت‌هایی که باعث کشش تاندون آشیل می‌گردد، می‌تواند به کاهش و جلوگیری از دردهای پاشنه پا کمک کنند. از جمله این تمرینات می‌توان به فعالیت‌های کششی با حوله، تمرینات یوگا یا تمرینات حفظ تعادل اشاره کرد.

نحوه تشخیص علت درد پاشنه پا بعد از بیدارشدن از خواب

دکتر متخصص برای تشخیص علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب به بررسی موارد زیر می‌پردازد:

• طرز راه افتادن
• مدت زمان ایستادن
• نوع فعالیت ورزشی
• سابقه بیماری‌ها
• میزان درد
• تداوم درد در طی روز

نکته: البته گاه برای تشخیص دقیق‌تر نیاز به آزمایش‌های بیشتر و تصویربرداری است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

دردهای پاشنه پا بعد از بلند شدن از خواب در بیشتر مواقع خطرناک نیست و بعد از استراحت بهبود پیدا می‌کند. با همه این‌ها اگر درد پاشنه پای شما بعد از بیدار شدن از خواب هر هفته یا ماهی دو الی سه بار بروز کرد و باعث اختلال در زندگی روزمره‌تان شد، باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.

بنابراین با مشاهده موارد زیر درد را جدی گرفته و نزد پزشک بروید:

• عدم بهبود درد با وجود استراحت و تداوم آن به مدت یک هفته
• موثر نبودن درمان‌های خانگی
• ایجاد التهاب در قسمت کف پا
• اختلال در راه رفتن طبیعی
• تب به همراه درد پاشنه

کلینیک ارتوپدیک هلث با مجهزترین دستگاه‌های اسکن کف پا در غرب تهران، با توجه به فرم پا، نسبت به ساخت کفش طبی و کفی برای درمان دردهای پاشنه پا اقدام می‌کند.

درمان درد پاشنه پا بعد از خواب

بعد از آنکه علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب مشخص گشت، روش‌های درمانی به منظور تسکین درد و بهبود انجام می‌شود. در ادامه توضیح داده‌ایم که برای درمان درد کف پا چه باید کرد:

روش‌ سنتی:

1. استراحت و کاهش مدت زمان فعالیت‌ها
2. استفاده از صندل‌های طبی در داخل منزل
3. تغییر سبک غذایی و رژیم غذایی حاوی ویتامین‌های B و D
4. استفاده از کیسه آب یخ در قسمت پاشنه به منظور تسکین درد
5. گرم کردن پیش از شروع تمرینات ورزشی
6. توقف موقت فعالیت‌های ورزشی آسیب‌زا به ناحیه پاشنه پا

روش گیاهی

1. سرکه و نمک: مقداری سرکه و نمک را در یک تشت آب داغ بریزید و پاهای خود را در آن قرار دهید.
2. روغن‌های گیاهی: ماساژ دادن کف پا به خصوص پاشنه پا با مقداری روغن میخک، با افزایش گردش خون منجر به بهبود درد می‌شود.
3. فلفل قرمز: در مقداری آب گرم، کمی فلفل قرمز بریزید و کف پاهای خود را در آب بگذارید. حتی می‌توانید در هنگام استراحت، مقداری فلفل در جوراب بریزید و آن را به پا کنید.
4. روش دارویی
5. فیزیوتراپی: با توجه به علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب فیزیوتراپی می‌تواند در طی ۴ الی ۸ جلسه خاصیت درمانی موثر داشته باشد.
6. داروهای ضد درد: داروهایی از جمله پماد دیکلوفناک به منظور کاهش دردهای شدید پاشنه، توسط پزشک توصیه می‌شود.
7. تمرینات کششی: دکتر ارتوپد یا فیزیوتراپ یک سری فعالیت‌های ورزشی و کششی جهت افزایش طول تاندون آشیل یا جلوگیری از گرفتگی عصب ارائه می کند.
8. تزریق: تزریق داروهای استروئیدی، ضمن کاهش درد به کاهش التهاب نیز منجر می‌شود.
9. ارتز: انواع مختلف ارتز با کاهش فشارهای ناشی وارد شده به کف پا، می‌تواند روند درمان را سرعت ببخشد.
10. جراحی: در شرایطی که روش‌های درمانی پاسخ ندهد و درد پاشنه به دلیل عواملی چون پارگی تاندون یا شکستگی باشد، جراحی انجام می‌گیرد.

نتیجه گیری

در این مقاله به بررسی علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب پرداختیم. استفاده از کفش‌های مناسب و کفی طبی، کاهش وزن و جلوگیری از ورزش‌های آسیب‌زا به کف پا می‌تواند جزء روش‌های پیشگیرانه باشد. فراموش نکنید که تامین ویتامین‌های B و D از طریق رژیم غذایی و کلسترول خون نرمال در کاهش دردهای ناشی از التهاب پاشنه پا در هنگام صبح موثر است. کلینیک ارتوپدیک هلث به عنوان تولید کننده انواع ارتز، بریس و ساخت کفی طبی غرب تهران فعالیت می‌کند که می‌توانید در صورت بروز مشکل در پاشنه پا، از مشاوران این مجموعه راهنمایی بخواهید.

سوالات متداول

1. آیا استرس می‌تواند علت درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن از خواب باشد؟

بله، گاه درد پاشنه پا منشا عصبی داشته که دلیل آن می‌تواند استرس باشد. استرس و اضطراب در طی روز از اعصاب نخاعی به پاشنه پا منتقل می‌شود و می‌تواند درد پاشنه پای صبحگاهی را ایجاد کند.

• آیا بدون تشخیص علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب می‌توانم دارو مصرف کنم؟

اگر احساس می‌کنید درد پاشنه پای شما به خاطر فعالیت بیش از حد است، می‌توانید درمان‌های خانگی را شروع کنید. فراموش نکنید که با مصرف داروهای مسکن، احتمال پنهان شدن درد و بروز مشکلات جدی در آینده وجود دارد.

• آیا گرم نگه داشتن پا هنگام خواب به کاهش درد پاشنه بعد از خواب کمک می‌کند؟

بله، گرم نگه داشتن پا، با گردش خون بهتر می‌تواند جلوی دردهای بیش از حد پاشنه پا در صبح را بگیرد. حتی برای این منظور ماساژ دادن با روغن‌های گرم مثل روغن نارگیل نیز موثر است.