زانوهای پرانتزی یا ژنوواروم وضعیتی است که در آن، هنگام ایستادن، پاها از ناحیه زانو به بیرون متمایل شده و فاصله ای بین آنها ایجاد می شود. برخلاف تصور رایج، زانوهای پرانتزی به ندرت با درد همراه بوده و مشکل خاصی در راه رفتن ایجاد نمی کند. با این حال، این عارضه می تواند سبب تغییر در نحوه راه رفتن کودک شود.در این مقاله به بررسی بهترین روش های درمان پا پرانتزی میپردازیم.
زمان مناسب برای درمان پا پرانتزی:
در حالیکه زانوهای پرانتزی در اکثر کودکان زیر 3 سال به طور خود به خود رفع می شود، توجه به زمان مناسب برای درمان در موارد زیر حائز اهمیت است:
- عدم اصلاح انحراف زانوها تا سن 3 سالگی
- شدت انحراف زانو
- وجود درد یا ناراحتی در زانوها
- تأثیرگذاری انحراف زانو بر راه رفتن یا تحرک کودک
- سابقه خانوادگی زانوهای پرانتزی
روش های درمان پا پارانتزی
درمان پای پرانتزی راه‌های مختلفی دارد و روش درمانی شما به شدت ناهنجاری و تشخیص پزشک بستگی دارد. در این قسمت انواع روش‌های درمان پای پرانتزی را بررسی می‌کنیم.
درمان جراحی پای پرانتزی
در برخی موارد خاص، این عارضه تنها با عمل جراحی اصلاح می‌شود. البته جراحی، روشی پرهزینه و با خطراتی همراه است. بنابراین، بهتر است به جراحی به عنوان اولین راه حل نگاه نکنید. برخی از خطرات احتمالی جراحی عبارتند از:
- آسیب عصبی
- عفونت استخوان
- زخم‌های ناخوشایند
- احتمال استفاده از گیره‌ها و قلاب‌های فلزی داخل پا
- صاف‌شدن، شکستن یا برداشتن قسمت‌هایی از استخوان‌ها در حین عمل
- درمان غیرجراحی پای پرانتزی
درمان غیر جراحی پا پرانتزی
درمان غیرجراحی پای پرانتزی به علت آن بستگی دارد. ابتدا دلیل آن تشخیص داده می‌شود و سپس درمان مناسب اتخاذ می‌شود. برخی از روش‌های درمان غیرجراحی عبارتند از:
- کفش طبی یا کفی طبی: این وسایل می‌توانند به توزیع وزن به طور مساوی‌تر کمک کنند و فشار روی زانوها را کاهش دهند.
- کاهش وزن و لاغری: اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی به زانوها وارد کند و باعث بدتر شدن پای پرانتزی شود. کاهش وزن می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
- درمان بیماری زمینه‌ای: اگر پای پرانتزی به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند نرمی استخوان ایجاد شده باشد، درمان آن بیماری می‌تواند به بهبود پای پرانتزی کمک کند.
- رژیم غذایی غنی از ویتامین‌های ضروری برای استخوان: ویتامین D و کلسیم برای سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. یک رژیم غذایی غنی از این ویتامین‌ها می‌تواند به بهبود پای پرانتزی کمک کند.
- تصحیح عادات رفتاری غلط: پرهیز از چهارزانو نشستن و سایر عادات رفتاری غلط می‌تواند به بهبود پای پرانتزی کمک کند.
- ورزش و حرکات اصلاحی: ورزش‌هایی مانند بدنسازی، یوگا، پیلاتس و حرکات اصلاحی می‌توانند به تقویت عضلات ضعیف و بهبود تعادل کمک کنند. ماساژ نیز می‌تواند به کاهش درد و بهبود انعطاف‌پذیری کمک کند.
توجه: قبل از شروع هرگونه درمان، حتما با پزشک خود مشورت کنید. او می‌تواند بهترین روش درمانی را برای شما تعیین کند.
در ادامه به تعدادی تمرین تقویتی برای عضلات و مفاصل مرتبط با پای پرانتزی اشاره می‌کنیم:
تقویت عضلات نزدیک‌کننده ران (ابداکتور): یک توپ کوچک را بین پاهای خود قرار دهید و با قسمت داخلی زانوها بر روی آن فشار وارد کنید. سعی کنید این فشار را تا جایی که می‌توانید طولانی‌تر و محکم‌تر کنید.
- بالا آوردن پا به صورت ساده (لگاپ ساده): مانند حرکت قبل به پهلو دراز بکشید، اما این بار پای زیرین را حرکت ندهید و از آن فقط برای حفظ تعادل استفاده کنید. پای بالایی را با زاویه ۴۵ درجه به سمت جلو بالا بیاورید و چند ثانیه نگه دارید. سپس به آرامی پایین بیاورید و حرکت را تکرار کنید.
- بالا آوردن پا به صورت عمودی (لگاپ عمودی): به پهلو دراز بکشید و یکی از پاها را صاف و پای دیگر را پشت آن قرار دهید. پای صاف را به آرامی بالا بیاورید و ۲۰ تا ۶۰ ثانیه نگه دارید تا کشش را در داخل ران احساس کنید. سپس همین حرکت را با پای دیگر انجام دهید.
- کشش داخل ران: روی زمین بنشینید و پاها را صاف کنید. سپس یکی از پاها را به صورت ضربدری روی پای دیگر قرار دهید. آرنج دست مخالف را دور زانوی پای ضربدری شده قرار دهید و به سمت خود بکشید. این حالت را ۲۰ تا ۶۰ ثانیه نگه دارید و سپس با پای دیگر تکرار کنید.
- کشش ساق پا: روی صندلی بنشینید و یکی از پاها را بالا بیاورید و صاف نگه دارید. سپس مچ پا را به سمت بالا و پایین خم کنید (حدود ۱۰ بار). همین حرکت را با پای دیگر انجام دهید.
استفاده از بریس‌ها و ارتزها
بریس‌ها و وسایل ارتوپدی می‌توانند به اصلاح تدریجی وضعیت پاها و کاهش فشار وارده بر مفاصل کمک کنند. این وسایل باید تحت نظر متخصص و برای مدت زمان مشخصی استفاده شوند تا اثربخشی لازم را داشته باشند.
تمرینات ورزشی
یوگا: تمرینات یوگا با افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات، به بهبود وضعیت پای پرانتزی و کاهش درد کمک می‌کنند.
پیلاتس: پیلاتس با تمرکز بر تقویت عضلات مرکزی بدن و بهبود تعادل، می‌تواند به اصلاح وضعیت پاها و بهبود عملکرد مفاصل کمک کند.
تمرینات آبی: فعالیت‌های آبی مانند شنا و ایروبیک در آب، به دلیل کاهش فشار وارده بر مفاصل، می‌توانند به تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی مفاصل کمک کنند.
