هالوکس والگوس، که با نام بونیون یا قوز شست پا نیز شناخته می‌شود، عارضه‌ای شایع است که با انحراف انگشت شست پا به سمت انگشتان کوچکتر و ایجاد یک برآمدگی استخوانی در مفصل قاعده این انگشت مشخص می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث درد، التهاب و مشکل در راه رفتن شود و در موارد شدید، نیاز به مداخله جراحی داشته باشد. هالوکس والگوس در زنان شایع‌تر است و عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، پوشیدن کفش‌های نامناسب، صافی کف پا، خارپاشنه و برخی بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند در ایجاد و تشدید آن نقش داشته باشند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این عارضه می‌پردازیم.
هالوکس والگوس چیست؟
هالوکس والگوس، که به عنوان بونیون نیز شناخته می‌شود، وضعیتی شایع است که باعث خم شدن انگشت شست پا به سمت بیرون می‌شود. این انحراف می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی مانند ژنتیک، پوشیدن کفش‌های نامناسب و یا فشار بیش از حد روی پا ایجاد شود.
برجستگی استخوانی در ناحیه مفصل شست پا، بارزترین علامت هالوکس والگوس است. این برآمدگی که به مرور زمان و در اثر فشار مداوم بر روی مفصل شست پا ایجاد می‌شود، می‌تواند با درد، التهاب، قرمزی و تورم همراه باشد.
علائم هالوکس والگوس
- برجستگی استخوانی در ناحیه مفصل شست پا
- قرمزی، التهاب و درد در ناحیه متاثر
- خم شدن انگشت شست به سمت داخل
- ایجاد پینه و میخچه
- مشکل در پوشیدن کفش
- درد هنگام راه رفتن یا ایستادن
- اختلال در تعادل
علت هالوکس والگوس (انحراف انگشت پا)
هالوکس والگوس یا انحراف شست پا به سمت انگشتان کوچکتر، یک عارضه پیچیده است که نمی‌توان آن را به یک عامل واحد نسبت داد. در حقیقت، مجموعه‌ای از عوامل در پیدایش این بیماری دخیل هستند. یکی از این عوامل، ژنتیک است. برخی از افراد به دلیل ساختار ژنتیکی خود، رباط‌های انعطاف‌پذیرتری دارند که می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد بونیون یا برآمدگی استخوانی در کنار شست پا شود. به همین دلیل، این عارضه تا حدی ریشه در وراثت و سابقه خانوادگی دارد.
علاوه بر این، عادات نادرست در انتخاب کفش مانند پوشیدن کفش‌های تنگ و نامناسب، ایستادن‌های طولانی و فشار بیش از حد به پا در هنگام راه رفتن، می‌تواند در افرادی که زمینه ارثی این بیماری را دارند، باعث تشدید انحراف شست پا و بروز هالوکس والگوس شود. همچنین، برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی ناهنجاری‌های پا، مانند انحراف شست پا و صافی کف پا
- آسیب‌های قبلی به پا، به خصوص در ناحیه انگشت شست
- بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید که مفاصل را درگیر می‌کنند و می‌توانند مفاصل پا را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
مشکلات ناشی از انحراف انگشت پا باعث:
درد و ناراحتی:
- درد: در ناحیه برجستگی و مفصل درگیر، درد و تورم به وجود می‌آید که می‌تواند راه رفتن و استفاده از کفش‌های معمولی را دشوار کند.
- التهاب: التهاب و قرمزی پوست در ناحیه متأثر، می‌تواند ناراحتی و درد را افزایش دهد.
تغییر شکل پا:
- انحراف انگشت شست: انگشت شست به سمت داخل خم می‌شود و از حالت طبیعی خود خارج می‌شود.
- عدم تناسب با کفش: پوشیدن کفش‌های معمولی به دلیل تغییر شکل پا دشوار می‌شود.
- مشکلات پوستی و بافت نرم: ممکن است مشکلاتی در پوست و بافت نرم پا ایجاد شود.
مشکلات مفصلی:
- آرتروز: در موارد پیشرفته، هالوکس والگوس می‌تواند منجر به آرتروز در مفصل هالوکس (مفصل شست پا) و متاتارسوفالنژی (مفصل بین انگشت شست و استخوان کف پا) شود.
- محدودیت حرکت: آرتروز ناشی از هالوکس والگوس می‌تواند دامنه حرکتی مفصل را محدود کند.
- نیاز به جراحی: در موارد شدید، ممکن است برای اصلاح ناهنجاری و رفع مشکلات مفصلی، نیاز به جراحی باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده، هالوکس والگوس می‌تواند باعث:
- ایجاد پینه و میخچه: فشار ناشی از انحراف انگشت شست پا می‌تواند منجر به ایجاد پینه و میخچه در ناحیه شود.
- احساس سوزش و گزگز: ممکن است در ناحیه متأثر احساس سوزش و گزگز وجود داشته باشد.
- مشکلات تعادل: در برخی موارد، هالوکس والگوس می‌تواند تعادل فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
هالوکس والگوس بیشتر در چه کسانی شایع است؟
احتمال ابتلا به هالوکس والگوس در زنان به طور قابل توجهی بیشتر از مردان است. علاوه بر این، افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، بیشتر در معرض ابتلا هستند. همچنین، داشتن کف پای صاف و اضافه وزن از جمله عواملی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به هالوکس والگوس را افزایش دهند. ورزشکارانی که در فعالیت‌هایی مانند دویدن و فوتبال شرکت می‌کنند، به دلیل فشار زیادی که به پاهایشان وارد می‌شود، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
تشخیص هالوکس والگوس:
تشخیص هالوکس والگوس معمولاً با معاینه فیزیکی پا توسط پزشک انجام می‌شود. در برخی موارد، ممکن است برای بررسی دقیق‌تر وضعیت مفصل، از تصویربرداری با اشعه ایکس نیز استفاده شود.
درمان هالوکس والگوس
ورزش و حرکات اصلاحی:
- کشش عضلات ساق پا و کف پا: این حرکات به افزایش انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی پا کمک می‌کنند.
- تقویت عضلات پا: عضلات قوی‌تر می‌توانند از مفصل شست پا حمایت بیشتری کنند و از پیشرفت انحراف جلوگیری کنند.
- حرکات اصلاحی برای قرار دادن انگشت شست در موقعیت صحیح: این حرکات به تدریج انحراف را اصلاح می‌کنند و از فشار روی مفصل می‌کاهند.
استفاده از کفش‌های مناسب:
- کفش‌های طبی با پنجه‌های جادار و پاشنه کوتاه انتخاب کنید.
- از پوشیدن کفش‌های تنگ، نوک تیز و پاشنه بلند خودداری کنید.
استفاده از بریس یا اسپلینت:
- بریس‌ها و اسپلینت‌ها می‌توانند انگشت شست را در موقعیت صحیح نگه دارند و از فشار روی مفصل بکاهند شما میتوانید با مراجعه به کلینیک سلامت پا از خدمات ارتوپد فنی ما استفاده کنید.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):
- این داروها می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
تزریق کورتیکواستروئید:
- در موارد شدید، ممکن است تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب در مفصل انجام شود.
جراحی:
- در موارد بسیار شدید که سایر روش‌های درمانی موثر نیستند، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح ناهنجاری استخوانی باشد.
استفاده از کفی‌طبی:
- اگر دردهای پا بخاطر هالوکس والگوس دارین استفاده از کفی‌های طبی ساخته شده برای پای شما با در نظر گرفتن هالوکس والگوس به کاهش درد پای شما بسیار کمک خواهد کرد و به کنترل هالوکس والگوس شما بسیار کمک خواهد کرد.
پیشگیری از هالوکس والگوس:
- از پوشیدن کفش‌های نامناسب خودداری کنید.
- وزن خود را کنترل کنید.
- فعالیت‌های ورزشی منظم انجام دهید.
- عضلات پا را تقویت کنید.
- در صورت مشاهده هرگونه علائم هالوکس والگوس، به پزشک مراجعه کنید.
با انجام اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب، میتوانید از بروز یا پیشرفت هالوکس والگوس جلوگیری کنید و از سلامت پاهای خود محافظت کنید.
