فرق بین آرتوز و پروتز

در پزشکی، آرتوز و پروتزها به افراد دارای ناتوانی یا آسیب کمک می‌کنند تا زندگی بهتری داشته باشند. گرچه ممکن است شبیه هم به نظر برسند، اما این دو وسیله در عملکرد و هدف کاملاً متفاوتند. درک این تفاوت‌ها نه تنها برای متخصصان حوزه پزشکی، بلکه برای بیماران نیز بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا انتخاب درمان مناسب و بهره‌برداری کامل از مزایای این ابزارها، در گرو درک صحیح از ماهیت و کاربرد آنهاست. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این دو ابزار پزشکی و تفاوت‌های کلیدی آن‌ها خواهیم پرداخت.

آرتوز چیست؟

ارتوز، یک ابزار کمکی خارجی است که به منظور تقویت، اصلاح، پیشگیری یا بهبود عملکرد یک عضو یا بخش خاصی از بدن طراحی و ساخته می‌شود. این ابزارها به صورت شخصی‌سازی شده و با توجه به نیازها و شرایط خاص هر بیمار تولید می‌شوند تا بهترین نتیجه ممکن را ارائه دهند. ارتزها از مواد متنوعی همچون پلاستیک، فلز، پارچه و چرم ساخته می‌شوند و به شما در بازیابی تحرک و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند.

انواع آرتوز

ارتوزها بر اساس ناحیه‌ای از بدن که به آن کمک می‌کنند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در زیر به برخی از رایج‌ترین انواع ارتزها اشاره می‌کنیم:

• ارتوزهای اندام تحتانی :(AFOs) این ارتزها برای پشتیبانی از مچ پا و پا طراحی شده‌اند و به افرادی که دچار ضعف، آسیب یا ناهنجاری در این نواحی هستند کمک می‌کنند تا راه رفتن و ایستادن را بهبود بخشند.
• ارتوزهای زانو :(KO) این ارتزها برای پشتیبانی و تثبیت مفصل زانو به کار می‌روند و می‌توانند در بهبود درد، کاهش التهاب، و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به زانو مؤثر باشند.
• ارتوزهای ستون فقرات :(SOs) این ارتزها برای اصلاح یا پشتیبانی از ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرند و به بهبود وضعیت بدن، کاهش درد، و پیشگیری از بدشکلی‌های ستون فقرات کمک می‌کنند.
• ارتوزهای اندام فوقانی :(UO) این ارتزها برای پشتیبانی یا بی‌حرکت کردن بازو، آرنج، مچ دست یا دست استفاده می‌شوند و در بهبود عملکرد، کاهش درد، و تسریع روند بهبودی پس از آسیب یا جراحی مؤثرند.

کاربردهای ارتوز

ارتوزها طیف گسترده‌ای از کاربردها را دارند و می‌توانند در موارد زیر به شما کمک کنند:

• بهبود حرکت و عملکرد: ارتزها می‌توانند به شما در انجام فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، ایستادن، بلند کردن اشیاء، و نوشتن کمک کنند.
• کاهش درد و التهاب: ارتزها با پشتیبانی از مفاصل و عضلات آسیب‌دیده می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
• پیشگیری از بدشکلی یا آسیب بیشتر: ارتزها می‌توانند از بدشکلی‌های مفاصل و اندام‌ها جلوگیری کنند و یا از آسیب‌های بیشتر به آن‌ها پیشگیری کنند.
• بهبود وضعیت بدن: ارتزهای ستون فقرات می‌توانند به بهبود وضعیت بدن و کاهش فشار بر روی ستون فقرات کمک کنند.
• حمایت از بهبودی پس از جراحی یا آسیب: ارتزها می‌توانند در تسریع روند بهبودی پس از جراحی یا آسیب به مفاصل و اندام‌ها مؤثر باشند.

پروتز چیست؟

پروتز وسیله‌ای مصنوعی است که جایگزین یک عضو یا بخشی از بدن می‌شود که به دلایلی مانند بیماری، آسیب یا نقص مادرزادی از بین رفته یا کارایی خود را از دست داده است. این ابزارها با هدف بهبود عملکرد، تحرک، و کیفیت زندگی افراد طراحی و ساخته می‌شوند و می‌توانند شامل اندام‌های مصنوعی مانند دست و پا، مفاصل مصنوعی، و حتی اجزای داخلی بدن باشند. انواع مختلفی از پروتزها با توجه به نیازها و شرایط هر فرد وجود دارد که به آن‌ها کمک می‌کند تا استقلال خود را بازیابند و به فعالیت‌های روزمره زندگی بپردازند.

انواع پروتزها

پروتزها بر اساس ناحیه‌ای از بدن که جایگزین آن می‌شوند، به انواع مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. برخی از انواع رایج پروتزها عبارتند از:

• پروتزهای اندام تحتانی: این پروتزها با جایگزینی پا یا بخشی از آن، به افراد کمک می‌کنند تا دوباره راه بروند، بدوند و به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند.
• پروتزهای اندام فوقانی: این پروتزها جایگزین دست، بازو یا بخشی از اندام فوقانی می‌شوند و به افراد امکان می‌دهند تا کارهای روزمره خود را انجام دهند، اشیاء را بگیرند و به استقلال بیشتری دست یابند.
• پروتزهای صورت: این پروتزها با جایگزینی بخشی از صورت مانند چشم، بینی یا گوش، به بهبود ظاهر و اعتماد به نفس افراد کمک می‌کنند.
• پروتزهای سینه: این پروتزها پس از جراحی ماستکتومی، جایگزین سینه می‌شوند و به زنان کمک می‌کنند تا تصویر بدن خود را بازسازی کنند و اعتماد به نفس خود را بازیابند.

کاربرد پروتزها

پروتزها نه تنها عملکرد از دست رفته را بازمی‌گردانند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی افراد قطع عضو شده از جنبه‌های مختلف کمک می‌کنند. برخی از مزایای کلیدی پروتزها عبارتند از:

• بازیابی استقلال: پروتزها به افراد کمک می‌کنند تا به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازند و کمتر به دیگران وابسته باشند.
• افزایش تحرک: پروتزها امکان حرکت و جابجایی را برای افراد فراهم می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا در فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی شرکت کنند.
• بهبود عزت نفس و تصویر بدن: پروتزها به افراد کمک می‌کنند تا احساس بهتری نسبت به بدن خود داشته باشند و اعتماد به نفس خود را بازیابند.
• تسهیل مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و حرفه‌ای: پروتزها به افراد کمک می‌کنند تا در جامعه حضور فعال‌تری داشته باشند و به شغل و فعالیت‌های مورد علاقه خود بپردازند.

تفاوت بین آرتوز و پروتز چیست؟

آرتوز و پروتز ها هر دو ابزارهای توانبخشی هستند که با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد دارای ناتوانی یا آسیب طراحی شده‌اند، اما در عملکرد متفاوتند. ارتزها با تقویت، اصلاح یا بهبود عملکرد یک عضو موجود کار می‌کنند، در حالی که پروتزها جایگزین عضو از دست رفته می‌شوند. ارتزها با ارائه پشتیبانی، محدود کردن حرکت یا تنظیم عضو، به بهبود عملکرد آن کمک می‌کنند، در حالی که پروتزها سعی در تقلید عملکرد طبیعی عضو دارند. هر دو به صورت سفارشی و با توجه به نیازها و آناتومی بیمار ساخته می‌شوند و از مواد متنوعی مانند پلاستیک، فلز، کامپوزیت، سیلیکون یا پارچه ساخته می‌شوند. درک این تفاوت‌ها برای انتخاب بهترین راهکار درمانی و بهره‌مندی حداکثری از این ابزارها حیاتی است.

جدول مقایسه ارتز و پروتز:

ساخت یک آرتوز و پروتز سفارشی برای مشتری معمولاً چقدر طول می کشد؟

مدت زمان ساخت آرتوز و پروتز سفارشی به عوامل متعددی بستگی دارد و می‌تواند از چند روز تا چند ماه متغیر باشد. با این حال، با همکاری کامل با تیم پزشکی یا ارتوپد فنی، رعایت توصیه‌های پزشکی، و شرکت در جلسات توانبخشی، می‌توانید به کاهش مدت زمان ساخت و بهره‌مندی سریع‌تر از مزایای پروتز یا ارتز خود کمک کنید.

عوامل موثر بر مدت زمان ساخت آرتوز و پروتز سفارشی

1. نوع و پیچیدگی آرتوز و پروتز
2. سطح سفارشی‌سازی و جزئیات مانند: اندازه گیری، طراحی و مدل، تنظیم و تطبیق
3. موارد مورد استفاده
4. تجربه و تخصص تیم پزشکی
5. وضعیت سلامت بیمار

جمع بندی

آرتوزها و پروتزها ابزارهای ارزشمندی هستند که به افراد دارای ناتوانی یا آسیب کمک می‌کنند تا عملکرد، تحرک و در نهایت کیفیت زندگی خود را بازیابند و بهبود بخشند. درک تفاوت‌های اساسی بین این دو ابزار، برای انتخاب درمان مناسب و بهره‌مندی کامل از پتانسیل آن‌ها حیاتی است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با آسیب یا ناتوانی مواجه هستید، حتماً با یک متخصص مشورت کنید تا بهترین راهکار درمانی، چه ارتز و چه پروتز، را برای دستیابی به اهدافتان انتخاب کنید و به سوی زندگی بهتر و پویاتر گام بردارید.